Osmanlı’da Sigortacılığın Başlangıcını Tetikleyen “Patlıcan Yangınları”

Osmanlı İmparatorluğu’nda modern sigortacılığın doğuşu, ilginç bir şekilde “patlıcan mevsimi yangınları” ile ilişkilidir. Mutfaklarda patlıcan közlenirken etrafa sıçrayan ateş veya kızartılırken tavaların tutuşması, büyük yangınlara yol açıyordu.

Yayınlanma Tarihi : 18 Eylül 2025, 14:13

Osmanlı’da Sigortacılığın Başlangıcını Tetikleyen “Patlıcan Yangınları”

18. ve 19. yüzyıllarda İstanbul’da ahşap evlerin çoğunlukta olması, yangınları sık görülen bir felaket haline getiriyordu. Özellikle yaz aylarında patlıcan kızartırken çıkan ocak yangınları, mahalleleri küle çevirecek kadar yıkıcı olabiliyordu.

Avrupa Sigorta Şirketleri İstanbul’a Geldi
Halk arasında “patlıcan yangınları” olarak adlandırılan bu felaketler, evlerin yanı sıra ticarethaneleri ve kervansarayları da etkileyerek Osmanlı ekonomisinde ciddi kayıplara yol açıyordu. Yangınların sıklaşması üzerine Avrupa’daki sigorta şirketleri İstanbul’da faaliyet göstermeye başladı. İngiliz ve Fransız yangın sigortası şirketleri, Galata ve Pera’da ilk şubelerini açarak Osmanlı tebaasına poliçe satmaya başladı.

“İstanbul Yangın Sigortaları Poliçesi”
19. yüzyıl ortalarında “İstanbul Yangın Sigortaları” adıyla yabancı şirketler sigorta poliçesi kesmeye başladı. Patlıcan yangınları, sigortaya olan ilgiyi artırarak Osmanlı’da sigortacılığın kurumsallaşmasının önünü açtı. Yangın sigortaları daha sonra deniz taşımacılığı ve hayat sigortaları gibi farklı alanlara da zemin hazırladı.

Mutfaklarda patlıcan közlenirken çıkan yangınlar, Osmanlı’da sigortacılık tarihinin başlangıcına damgasını vurdu. Yangın sigortalarıyla başlayan süreç, deniz nakliyatı ve ticaret risk sigortası gibi diğer alanlara yayılarak günümüze kadar geldi.